geluid in buizen

Hoger ] modes in een rechthoekige buis - uitwerking ]

 

 Invloed op druk en deeltjessnelheid

Laagste orde mode propagatie

Bij frequenties lager dan de afsnijfrequentie van de hogere orde modes zal geluid in een recht stuk buis voortplanten onder de vorm van eendimensionale vlakke golf en dit onafhankelijk van de vorm van de dwarse doorsnede van de buis.

 

Hogere orde mode propagatie

Algemeen

Wanneer de grootste diameter van de buis van de grootteorde van een halve golflengte of groter is, dan kunnen ook hogere orde modes propageren. Bij hogere orde modes zullen geluiddruk en deeltjessnelheid veranderen in een vlak loodrecht op de as van de buis.

De mate waarin hogere orde modes opgewekt worden hangt niet enkel af van de frequentie, maar ook van de symmetrieëigenschappen van de excitatie. Wanneer in het bijzonder de excitatie constant is over de dwarse doorsnede van de buis, dan zal nog steeds enkel de laagste orde mode opgewekt worden.
Verstoringen in de symmetrie van de buis (vernauwingen, bochten, aftakkingen) kunnen de relatieve sterkte van de bijdragen van de verschillende propagerende modes tot het totale geluid in de buis wijzigen.
 

visuele illustratie

 

 

 

 

 

verdieping - wiskundige uitwerking

 

Modes in een rechthoekige buis

We beschouwen een rechthoekige buis in de x-richting met dwarse afmetingen ly en lz en akoestisch harde wanden. Men kan aantonen dat de drukvariaties in de x, y en z-richting onafhankelijk zijn van elkaar.

We kunnen dus de situatie hebben dat alleen in de x-richting drukvariaties en dat de druk in het vlak loodrecht op de as van de buis constant blijft. Als we de punten met hoge druk rood en die met lage druk blauw inkleuren krijgen we de volgende figuur voor het drukveld vanuit de y of z-richting bekeken.

nulde orde mode

We spreken hier van nulde orde mode propagatie in de y en z- richting omdat als we in die richtingen bewegen, we geen knopen tegenkomen.

Analoog spreken we van

eerste orde mode propagatie in een bepaalde richting als er in die richting 1 knoop is.

eerste orde mode

tweede orde mode propagatie in een bepaalde richting als er in die richting 2 knopen zijn.

tweede orde mode

Hogere orde mode propagatie is echter alleen mogelijk boven een bepaalde frequentie. Beneden die frequentie - de afsnijfrequentie - kunnen alleen lagere orde modes door de buis propageren. Bijvoorbeeld: onder de afsnijfrequentie van de tweede orde mode propagatie komen alleen de nulde en eerste orde mode propagatie voor.

 

Modes in een circulaire doorsnede

Ook in buizen met een circulaire doorsnede kan er onder bepaalde voorwaarden hogere orde mode propagatie voorkomen.

 

© INTEC, Universiteit Gent

Vorige

RUG - INTEC auteurs: Dick Botteldooren, John De Poorter, Pieter Vandaele

gewijzigd op 09/27/00

reviewer: not reviewed