|
De applet laat toe de invloed van de absorptiecoëfficiënten,
de afmetingen van de ruimte en de positie van de bron op de respons van een rechthoekige
ruimte na te gaan. Het algoritme bij de berekening maakt gebruik van het spiegelbronnenmodel.
Het is mogelijk de nagalmtijd volgens Sabine te
berekenen, de geluiddrukniveaus per octaafband, de globale waarde van de geluiddruk, de
respons per microfoon, per frequentie en per tijdpunt, de spraakverstaanbaarheid (RASTI)
en de NR-waarde. Alle grootheden worden
berekend in het voor het menselijk gehoor belangrijkste gebied, nl. 125 Hz tot 4000 Hz.
Deze berekende waarden kunnen vervolgens in een blad worden geprint met behulp van de knop
'toon resultaten'. De resultaten kan je vervolgens copiëren naar een excel-blad
waar je de verdere verwerking kan doen. |
|
Oriëntatie en oorsprong
assenkruis:
Wanneer we spreken van de hoogte van de ruimte, bedoelen we de afmeting in de
z-richting. Het xy-vlak staat daar loodrecht op. De x- en y-as zijn evenwijdig aan een
zijde van de ruimte.
Posities van bronnen en microfoons worden bepaald t.o.v. de linkerbenedenhoek van de
ruimte. Dat noemen we de positie (0,0,0). |
|
Bron:
De bronpositie wordt ingegeven t.o.v. het punt (0,0,0). Je kan meerdere bronnen
tegelijkertijd opgeven. Hierbij kan je kiezen voor een raster van bronnen of voor
een aantal bronnen op willekeurige posities.
Bronraster:
Hoe worden de positie van de bronnen volgens een raster bepaald?
1. Eerst wordt de stap (= de afstand tussen de bronnen) in elke richting
berekend door de afmeting van de ruimte in die richting te delen door het aantal bronnen
in die richting plus 1.
2. Vervolgens wordt de positie van de eerste bron bepaald op de plaats stap van
de wand.
3. De tussenafstand tussen de volgende bronnen is gelijk aan de stap.
4. De hoogte van de bronnen in het raster is voor alle bronnen dezelfde.
5. De nummering van de bronnen gebeurt dan zoals in de tekening hieronderaangegeven.
Als je voor de x- en de y-richting 1 invult, kan je de positie van de bron daar
rechtstreeks invullen.
Het vermogen is voor alle bronnen hetzelfde en kan worden opgegeven per octaafband door
te klikken op de knop 'Bronvermogen'.
Een bronraster kan bijvoorbeeld zijn de inblaasmonden in het plafond van een
airconditioning.
|
|
 |
Aantal bronnen in de x-richting: 3 stapx = Lx/4 |
| Aantal bronnen in de y-richting: 2 stapx = Lx/3 |
|
Willekeurige posities:
Wanneer je klikt op bronnen volgens een willekeurige positie, opent zich een scherm
waarin je de positie van de verschillende bronnen kan opgeven. Voor elk van de
bronnen kan je een ander vermogen opgeven. Op deze manier kunnen er maximaal
10 bronnen worden ingegeven. |
|
Microfoonraster:
Wanneer je meerdere microfoonposities wilt bekijken, kan je het aantal microfoons in de
x- en de y-richting opgeven. De applet bepaalt dan zelf een raster van
microfoonposities. Deze microfoons liggen allemaal op dezelfde hoogte t.o.v. de
vloer van de ruimte.
Hoe wordt de positie van deze microfoons bepaald?
1. Eerst wordt de stap (= de afstand tussen de microfoons) in elke richting
berekend door de afmeting van de ruimte in die richting te delen door het aantal
microfoons in die richting.
2. Vervolgens wordt de positie van de eerste microfoon bepaald op de plaats stap/2
van de wand.
3. De tussenafstand tussen de volgende microfoons is gelijk aan de stap.
4. De hoogte van de microfoons in het raster is voor alle microfoons dezelfde.
5. De nummering van de microfoons gebeurt dan zoals in de tekening aangegeven.
Onderstaande tekening toont het principe.
 |
Aantal microfoons in de x-richting: 4 stapx = Lx/4 |
| Aantal microfoons in de y-richting: 3 stapx = Lx/3 |
| In totaal hebben we dus een raster van 3 x 4 = 12 microfoons. |
|
|
|
Keuze van de materialen en
afmetingen van de ruimte:
Wanneer je met de muis op een wand van de ruimte gaat staan,
licht deze wand op. Klik je daarop, dan opent er een blad waarin je de afmetingen
van de wand kunt veranderen en een materiaal voor die wand kiezen. Hiernaast is dit
blad weergegeven.
Wanneer je de afmeting van 1 wand wijzigt, wijzigen de afmetingen van de andere wanden op
dezelfde manier mee.
Voor elke wand kan een materiaal worden gekozen. De absorptiecoëfficiënten per
octaafband worden daaronder weergegeven.
|
 |
|
|
Dynamiek
Het is duidelijk dat de berekening slechts kan worden uitgevoerd voor een beperkte
looptijd van het geluid. De dynamiek bepaalt in feite deze looptijd en dus
onrechtstreeks het aantal spiegelbronnen dat wordt meegerekend. |
|
Wat kan er zoal worden berekend?
- de impulsresponsie t.g.v. de aanwezige bron en
voor elke microfoonpositie.
In het resultatenwindow moet eerst de microfoon worden gekozen, vervolgens kan met de knop
impulsresponsies de responsie (voorgesteld als p²/p0² (p0 is de referentiedruk))
van die microfoon worden getoond. De impulsresponsie wordt gegeven per tijdpunt en
per frequentieband. Tevens wordt per tijdpunt het werkelijke tijdstip
aangeduid. Klikken op het icoontje hiernaast, toont het resultatenwindow.
- het geluiddrukniveau in de ruimte per octaafband en globaal.
Deze globale waarde houdt een gewone optelling in, zondere enige weging. Wil je het
A-gewogen geluiddrukniveau, dan moet de weging nog apart worden uitgevoerd.
- de nagalmtijd, berekend volgens Sabine
- de spraakverstaanbaarheid per microfoonpositie.
Deze drukken we uit in de vorm van de RASTI-waarden.
- de NR-waarden
Wanneer je geen gegevens hebt gewijzigd, zal er ook geen herberekening gebeuren.
Deze mededeling wordt dan ook op het scherm weergegeven. |
|
Resultaten weergeven
Een klik op de knop Toon resultaten opent een venster
waarin de resultaten van de verschillende berekeningen kunnen worden getoond. Links
vind je knoppen die aangeven welk resultaat je wilt weergeven. Nadat je gekozen hebt
welk resultaat je in het window wilt laten zien, druk je op de knop toevoegen.
De resultaten worden dan rechts in het venster geschreven. Deze resultaten kan
je vervolgens kopiëren naar bv. een excel-blad en verder bewerken. |
|
|
|
Na deze uitleg kan je zelf wat gaan experimenteren. Wat
gebeurt er als je bv. de afmetingen van de ruimte verandert? Hoe is de verdeling
van het geluiddrukniveau over de ruimte? Bekijk ook eens de respons van een 'ruimte'
met 1 perfect reflecterende wand en alle andere wanden perfect absorbererend. Wat
verwacht je als ook de tegenoverliggende wand perfect reflecterend is? |
|
|
